Son dönemde hormonal sistemi etkileyen çeşitli kimyasal maddelerin türemeye başladığını kaydeden Çamlıca Medipol Üniversitesi Hastanesi Endokrinoloji (*) ve Metabolizma (**) Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Mahmut Muzaffer İlhan, özellikle teflon tavalarda bulunan PTFE (Politetrafloroetilen Polimer) maddesinin besin ve solunum yolu ile vücuda girerek tiroid kanserine, tembelliğine ve üreme fonksiyonlarına zarar verebileceğini belirtti.
Doç. Dr. İlhan, ayrıca yapılan çalışmalarda bu maddelerin hayvanlarda tiroid nodülleri (kitle) oluşumunu arttırdığının gösterildiğini de açıkladı ve bu ürünlerin kullanımı konusunda bilinçli olunması gerektiğini vurguladı.
“Vücuda besin yolu
başta olmak üzere çeşitli
yollarla alınarak
dokularda birikiyor”
Endokrin engelleyicileri belli başlı sınıflarda sıralamanın mümkün olduğunu söyleyen Doç. Dr. İlhan, “Mesela plastiklerde çokça kullanılan BPA dediğimiz bisfenol maddesi ya da ftalatlar, perflora karbonlar, tarım ilaçları dediğimiz pestisitler en başta sayılabilecek gruplar. Bunların içerisinde de özellikle teflon tavalarda kullanılan ve PTFE (Politetrafloroetilen Polimer) ve PFOA (Perflorooktanoik Asit) denen perflora karbonlar grubu mevcut.
Bunun teflon tavalarda özellikle tercih edilmesinin sebebi, hem ısıya karşı bir direnç sağlıyor hem de lekelenmeye karşı bir kolaylık sağlıyor. Fakat bu maddeler kullanılırken, vücuda besin yolu başta olmak üzere çeşitli yollarla alınarak dokularda birikiyor” diye konuştu.
Doç. Dr. Mahmut Muzaffer İlhan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“PTFE denilen madde sadece teflonda değil, halılardan tutun leke tutmayan kumaşlara kadar, mutfaktaki saklama kaplarından tutun tıbbi aletlere kadar birçok eşyada bulunuyor. Orada bile kullanılıyor bu maddeler. Yapılan çalışmalarda, bu maddelerin doğada geri dönüşümüyle, çok büyük miktarda oluştuğu ve besin kaynaklarında da sularda da birikim yapabildiği ve tekrar tekrar besin zinciriyle insan vücuduna alınabildiği gösterilmiş. Öncelikle karaciğerde, böbrekte ve özellikle de tiroid bezlerinde birikim gösterebiliyor.”
Zararlı, kimyasal endüstriyel maddeleri sigaraya benzeten Doç. Dr. İlhan, “Endokrin engelleyici bu maddeler, vücutta yavaş yavaş birikim gösteriyor. Dolayısıyla olumsuz etkileri de yıllar içerisinde ortaya çıkıyor. Bir dönem sigara bile zararsız bir madde olarak kabul ediliyordu. Kanserojen etkisi ise yıllar sonra ortaya çıktı. Şu an tedaviden ziyade korunma yollarını düşünmek lazım. Toplum olarak bu ürünlere karşı bir bilinçlenme çok çok önemli. Teflon kullanımına çok dikkat edilmeli. Özellikle uzun süreli kullanım sonucu çizilen teflonlar kullanılmamalı. Bununla beraber hükümetlerin de bu maddeleri içeren ürünlerin kullanılması, endüstride alternatif ürünlerin bulunması da çok önemli diye düşünüyorum” diyerek sözlerini sonlandırdı.
(*) Hormonlar ile ilgilenen tıp ve biyoloji dalı.
(**) Canlıda yaşamın sürdürülmesi sırasında gerçekleşen tüm kimyasal tepkimeler. (DHA)