A.Kemal KAŞKAR –
Geçen yıl Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından askıya çıkarılan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli Akyaka İmar Planı Revizyonuna karşı Akyakalıların açtığı davada, Muğla 3. İdare Mahkemesi, planın iptaline karar verdi. Mahkeme, daha önce bu davada yürütmeyi durdurma ara kararı vermiş, sonrasında da Bakanlığın karara itirazını reddetmişti.
Muğla Çevre Platformu Gökova Meclisi’nden verilen bilgiye göre, 25 Kasım 2021 tarihinde oybirliği ile alınan ve benzer davalar için değerli bir emsal belge özelliği taşıyan mahkeme kararının gerekçesi özetle şöyle:
“Dosyadaki bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden; dava konusu 1/25.000 ölçekli planın 1/100.000 ölçekli plana uyumlu olmaması, orman alanlarının dava konusu planlarda azaltılarak kullanım değişikliğine gidilmesi, Özel Çevre Koruma Bölgesi içerisinde ve Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli alanlar içerisinde yer alan Akyaka’da yapılacak olan Çevre Düzeni Planlarında ve plan revizyonlarında Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD) uygulanmaması, 1/1000 ölçekli planların yat limanı kararı açısından 1/5000 ölçekli plana uyumlu olmaması, 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Revizyon Nazım ve 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Revizyon Uygulama İmar Planlarının nüfus projeksiyonlarının yapılmadan arazi kullanım kararlarının verilmesi, dolayısıyla nüfus projeksiyonlarına uygun olarak yapılması gereken kentsel, sosyal ve teknik altyapının Mekansal Planlar Yönetmeliği’nin Ek-2 Tablosunda yer alan asgari standartlar ve alan büyüklüklerini karşılayıp karşılamadığının tespitinin yapılmasının mümkün olmaması, 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı Revizyonu ile 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı Revizyonlarının Mekansal Planlar Yönetmeliği’nin 21., 23., 25. ve 26. maddelerine, Mekansal Planlar Yönetmeliği’nin 21., 23., 25. ve 26. maddelerine ve Korunan Alanlarda Yapılacak Planlara Dair Yönetmelik’e uygun olarak hazırlanıp onaylanmaması, 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı Revizyonu ile 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı Revizyonlarında Yasaya aykırı bir biçimde planlarda “özel rekreasyon alanları” olarak tanımlanan alanlara yer verilmesi, ulaşım planlaması ve etüdünün yapılmaması, planların yapım aşamasında alınan kurum ve kuruluşların görüşlerinin planlara yansıtılmaması, planlarda önerilen ÖPA-1 ve ÖPA-2 olarak belirlenen özel proje alanlarının mevcut mülkiyet haklarına aykırı olması ve bu alanların sınırlarının belirlenmesinde ayrıcalıklı plan yapılması, bunun gerekçelerinin de açıklanmaması, sosyal altyapı alanı olarak çocuk oyun alanı, sosyo-kültürel tesis alanı, park, teknik altyapı alanı, yol ve açık otopark alanlarının büyüklüklerinin mevzuata uygun olmayan şekilde azaltılması, orman alanlarının mevzuata göre aykırı olarak park alanına dönüştürülmesi, Aydın – Muğla İlleri Bütünleşik Kıyı Alanları Planı; Aydın – Muğla İlleri Bütünleşik Kıyı Alanları Planı’na aykırı bir biçimde yat limanı önerilmesi, yat limanlarında bulunması gerekli olan arazi kullanım türlerinin Plan revizyonlarında nasıl karşılanacağına yönelik hiçbir açıklama ve plan kararına yer verilmemesi, uluslararası sözleşmelerle korunan alanlarda olası tehditlere karşı yapılması gerekenlere uyulmaması, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu hakkında söz konusu imar planlarıyla ilgili kurum görüşlerinin verilmesi, ancak planlama alanı içerisinde zeytinlik sahalar bulunmasına karşın yine uygulamakla yükümlü bulunduğu 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun ile ilgili herhangi bir görüş bildirilmemesi ve planlarda da zeytinlik sahalara yer verilmemesi, kıyı düzenlemesi yapılması planlanan alan ile ilgili planlama hükümlerinde yer verilmemesi hususları dikkate alındığında, Akyaka Mahallesi ve kıyı alanlarına ilişkin davalı idarece hazırlanan; 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Revizyon Nâzım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Revizyon Uygulama İmar Planının ile bu plan revizyonlarının dayanağı 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.”
Son durum ne?
MUÇEP Gökova Meclisi’nden yapılan açıklamada; Bakanlığın, söz konusu plan revizyonu davasında kararın verilmesini beklemeden Eylül ayında ikinci bir plan revizyonunu askıya çıkardığına, halen itirazların değerlendirme sürecinin devam ettiğine, bu yeni plana da Akyakalıların önceki plandan çok farklı olmadığı gerekçesi ile yoğun bir şekilde itiraz ettiklerine ve yeni bir dava daha açmaya hazırlandıklarına dikkat çekilerek, davayı Akyakalılar adına vekaleten yürüten Av. Güzin Altıniş Kurt ve Av. Ümit Kurt’un, bu kararın askıdaki yeni planın da iptal ettirilmesi için açılacak yeni davada güçlü bir dayanak olacağını söyledikleri bildirildi.
Davanın açılmasına önderlik eden Muğla Çevre Platformu Gökova Meclisi üyeleri, Akyaka’nın Gökova Özel Çevre Koruma Alanı içerisinde olması nedeni ile öncelikle yerel paydaşların katılımı ile hazırlanan ve Bakanlık tarafından onaylanan Gökova ÖÇKB Yönetim Planı’nın uygulamaya alınması gerektiğini söylüyorlar.
Gökova Meclisi Eş sözcüsü Candan Süsoy; yerel halkın, sivil toplum örgütlerinin katılım ve katkısı ile hazırlanan bir yönetim planını iki yıldır uygulamaya almadan, yönetim planı ile tamamen çelişen, rant odaklı bir imar planı revizyonu yapmaya çalışmanın “koruma amacı” ile çeliştiğini belirtip Bakanlığa çağırıda bulunarak, mahkeme kararında belirtilen gerekçeleri dikkate alarak, neredeyse hiçbir değişiklik yapılmadan yeniden askıya çıkarılan yeni plan revizyonunun geri çekilmesini, Gökova ÖÇKB Yönetim Planı’nın daha fazla geciktirmeden uygulamaya alınmasını, Akyaka için yeni bir revizyon planının Yönetim Planı uygulamaya alındıktan sonra, onunla uyumlu olacak şekilde, yerel paydaşlar ve halkın katılımı ile birlikte hazırlanmasını istedi.