Market reyonlarında gördüğümüz ‘light’, ‘diyet’, ‘şekersiz’ ya da ‘kalorisiz’ diye satılan ürünlerin çoğunun yapay tatlandırıcı içerdiğine dikkat çekildi. Bu durum ilerleyen süreçlerde obezite, kardiyovasküler hastalıklar, böbrek hastalıkları gibi birçok sağlık problemine neden oluyor.
Peki, şekersiz gıdadan ne anlamalıyız?
Yapay tatlandırıcıların zararlarını açıklayan uzmanlar etiket okuma alışkanlığının önemli olduğunu vurguladı.
Yapay tatlandırıcılı ürünlerin kalorisi düşük, obezite ve diyabet yapmadığı gerekçesi ile tüketildiğini belirten Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. İdris Kuzu, “Yapay tatlandırıcılarla ilgili aslında geçmişe dayanan çok çelişkili çalışmalar var. Bunlar özellikle diyabet, metabolik sendrom, koroner arter hastalığı, böbrek fonksiyon bozukluğu gibi veya kanserojenik etkisiyle ilgili, arttırdığına veya azalttığına dair net çalışmalar yok. Bu konuda güvenli verilerimiz olmadığı için rahatça tatlandırıcıları kullanabiliriz şeklinde konuşmamız çok zor. Bu yüzden bunların yerine doğal tatlandırıcıları tercih etmemiz daha mantıklı” dedi.
Tüketicilerin doğal tatlandırıcılara yönelmesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Kuzu, “Akça ağaç şurubu, kamış pekmezi, hurma şurubu, bal, süt, meyve ile tatlandırıcı ihtiyacımızı karşılayabiliriz. Yapay tatlandırıcılarla ilgili çalışmalara ihtiyaç var. Etiketlere aldanmayın, bilim ne diyorsa onları takip edin” ifadelerini kullandı.
Şekersiz ya da light diye alınan ürünlerin birçoğunda çok fazla yapay tatlandırıcı olduğunu söyleyen diyetisyen Gökçen Efe Aydın ise, “Tatlandırıcılar aynı miktarda şekere göre daha tatlı olan fakat daha az enerji içeren kimyasal maddelerdir. Doygunluk hissi tatlandırıcıda çok fazla olmadığı için, insanlarda çok fazla tüketme ihtiyacı doğuyor ve bu da daha fazla miktarda tüketilerek sağlığımızı olumsuz yönde etkileyebiliyor. Aşırı kilo alımı, şeker hastalığı ve obeziteye sebep olabilir. Piyasada diyet olarak satılan, bizim kullanılabilir gibi gördüğümüz yiyecek ve içeceklerin birçoğu içerdikleri tatlandırıcıdan dolayı vücudumuzu olumsuz yönde etkiliyor. Eğer tatlandırıcı varsa şeker gibi algılayıp bundan da uzak durmalıyız” diye konuştu.
Tatlandırıcıların mümkün olduğunca tüketilmemesi gerektiğine dikkat çeken Aydın, “Herkesin kilosuna göre, günlük tüketmesi gereken tatlandırıcı miktarı farklı. Bu durum özellikle kontrol altında tutulmalı, insanlar bu dozu ayarlayamadığında sağlıklarını bozabilirler. Şekeri özellikle doğal kaynaklardan almalıyız” diye konuştu.
Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği şeker tüketiminin 50 gram olması gerektiğini bunun da 13 tane küp şekere denk geldiğini söyleyen Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk de, “Ekmekte, temel gıdalarda, unlu mamullerde her şeyde şeker var. Mümkün olduğu kadar karbonhidrat ve şeker tüketimini azaltmamız lazım. Paketlenmiş gıdalarda maliyetten ötürü ve raf ömrünü uzatmak için nişasta bazlı şeker kullanılıyor. Bu da sağlıklı nesiller yetiştirmemiz açısından ciddi engeller teşkil ediyor” dedi. (Cumhuriyet Sağlık)
