A. Kemal KAŞKAR –
İlki Eylül 2008’de yapılan “Karia, Karialılar ve Mylasa Sempozyumu”nun 13’üncüsü 2-3 Eylül 2022 tarihlerinde Milashan Otel toplantı salonunda yapıldı. Gazeteci arkadaşımız Olcay Akdeniz’in önderliğinde düzenlenen sempozyumlar, 9-10 Eylül 2011 tarihlerinde yapılan 4’üncü sempozyumla birlikte ‘temalı’ ve Karia uygarlığının günyüzüne çıkarılıp bilinir kılınmasında arkeolojik çalışmalar yapmış ve yapmakta olan bilim insanlarını anma ve onurlandırma etkinlikleri olarak sürdürülüyor.
Başlangıçta Milas Ticaret ve Sanayi Odası ile Milas Belediyesi’nce birlikte düzenlenen etkinlik, 3-4 Eylül 2010 tarihinde yapılan üçüncü sempozyumdan itibaren MİTSO ve TMMOB Mimarlar Odası Milas Temsilciliği tarafından destekleniyor. Bu yılki sempozyuma da destek veren bu iki kuruma, ana sponsor olarak YK Enerji’nin yanı sıra İMİ Koleji, Muğla Ticaret Borsası ile İzmir/Milaslılar ve Milas’ı Sevenler Derneği de katkıda bulundu.
Koronavirüs salgınıyla mücadele önlemleri nedeniyle 2020 ve 2021 yıllarında yapılamayan etkinlik, bu yıl “Karia’da Ekonomi ve Ticaret” ana temasıyla ve dünyada sualtı arkeolojisinin kurucusu ve ülkemizde sualtı arkeolojisine çok önemli katkıları olan ve geçen yıl yaşamını yitiren Amerikalı Prof. George Bass’ın anısına ve onun yakın çalışma arkadaşlarından Dr. Cemal Pulak’ın onuruna gerçekleştirildi.
Sempozyumda, günümüzde Muğla, Aydın ve Denizli illeri olarak yaşamakta olduğumuz geniş bölgede iz bırakmış Karia uygarlığında ‘ekonomi ve ticaret’in yanısıra sürmekte olan arkeolojik kazı ve restorasyon çalışmaları hakkında bildiriler sunuldu.
“Lütfen uzun yıllar yaşayın, beraber olalım …”
Sempozyumun açılışında bir konuşma yapan Olcay Akdeniz, sempozyumun bir tür imece kültürü-dayanışma ruhuyla sürdürülmekte olduğunun altını çizerek, destek veren kişi, kurum ve kuruluşlara teşekkür edip son ana kadar 14’üncü sempozyumu yapamayabilme ihtimalini çok güçlü bir şekilde yaşadıklarını ancak “kul sıkışmayınca hızır yetişmezmiş” özdeyişinin bir kez daha gerçekleştiğini ve kendilerini umutlandırdığını söyledi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
“Koronavirüs salgını yüzünden iki yıl yapamadığımız ‘Karia, Karialılar ve Mylasa Sempozyumu’nun 13’üncüsünü Prof. George Bass’ın anısına ve Dr. Cemal Pulak’ın onuruna gerçekleştiriyoruz. Karia’ya emek vermiş yurtdışından ve ülkemizden arkeologların anılarına ve onurlarına düzenlediğimiz sempozyumumuzun 14’üncüsü için 2023 yılının Mayıs ayına kadar başvuruların yapılmasını, önerilerinizi iletmenizi istiyoruz. Prof. Bass’a, ‘onuruna bir sempozyum düzenleme’ bilgisini verdiğimizde çok mutlu olmuştu, ancak geçen yıl aramızdan ayrıldı. Dolayısıyla ‘onuruna’ düzenlemek istediğimiz sempozyumu ‘anısına’ düzenlemek durumunda kaldık. Lütfen uzun yıllar yaşayın, beraber olalım. Anınıza değil onurunuza sempozyumlar yapalım arkadaşlar …”
‘Yitirdiklerimiz’
Akdeniz, bu yıl oluşturdukları ‘Yitirdiklerimiz Panosu’na da dikkat çekerek, birçoğu sempozyumlara katılıp katkı sunan hepsi birbirinden değerli bilim insanlarını saygıyla andı. Konuşmasının bu bölümünde, uzun yıllar Beçin Kazı Başkanı olarak görev yapan Prof. Dr. Rahmi Hüseyin Ünal’ın yanısıra, sempozyumların grafik-tasarımlarında başarılı çalışmalar yapmış Öğretmen Hüdayi Baş’ı da andı, selamladı.
‘Teşekkür Plaketleri’
Konuşmanın sonrasında, Lagina eski Kazı Başkanı, Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi eski Dekanlarından Prof. Dr. Ahmet Adil Tırpan, Iasos Kazısı eski Başkanı ve Ferrara Ulusal Müzesi eski Başkanı Dr. Fede Berti ile Paris Sorbonne Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Damien Aubriet’e Yeniköy-Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. Genel Müdürü Serhat Dinç tarafından teşekkür plaketleri verildi.
Plaket sunumu sonrasında kısa bir konuşma yapan Dinç, sempozyuma katkıda bulunmaktan büyük mutluluk duyduklarını belirterek, etkinliğin düzenlenmesinde emeği geçen tüm kişi, kurum ve kuruluşlara teşekkür etti.
Bilgilendirme …
Sempozyumda oturumlara geçilmeden önce, “Prof. Dr. George Bass ve Dr. Cemal Pulak’ın Yaşamı ve Arkeolojik Çalışmaları” konusunda bilgilendirmeler yapıldı. “Dr. Cemal Pulak ve Çalışmaları” başlıklı ilk bilgilendirme INA Bodrum Araştırma Merkezi’nden Tuba Ekmekçi Littlefield; “Prof George Bass ve Çalışmaları” başlıklı ikinci bilgilendirme ise, Texas A&M Üniversitesi’nden (ABD) Dr. Cemal Pulak tarafından yapıldı.
Oturumlar, sunumlar …
13.Karia, Karialılar ve Mylasa Sempozyumu’nda, Lagina eski Kazı Başkanı ve Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi eski Dekanlarından Prof. Dr. Ahmet Adil Tırpan’ın başkanlığında yapılan ilk oturumunda Dr. Cemal Pulak “Uluburun Batığı ve Doğu Akdeniz Ticareti”, Pedasa Kazısı Başkanı, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Diler “Karia’da Eskiçağda Kırsal Nüfus ve Zeytinyağı Üretiminin Geleneksel Geçim Kaynağı Olarak Değeri”, Floransa Üniversitesi’nden (İtalya) Dr. Francesca Curti ve Dr. Alessandra Parrini ile İasos Kazısı eski Başkanı ve Ferrara Ulusal Müzesi eski Başkanı Dr. Fede Berti, “M.Ö. 5. ve 4. Yüzyıllarda İasos ve Atina Arasında Attika Çanak, Çömlek Ticareti” başlıklı sunumlarını yaptılar.
İkinci oturum
Ege Üniversitesi Ana Bilim Dalı ve Foça Kazısı Başkanı Prof. Dr. Ömer Özyiğit’in başkanlığındaki ikinci oturumda, Sorbonne Üniversitesi’nden (Fransa/Paris) Prof. Dr. Damien Aubriet “Karia’da Ekonomi ve Ticaret”, Kaliforniya Üniversitesi (ABD) Mimarlık Tarihi ve Klasik Arkeoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Fikret Yegül “Tanrıçayı Aldatan Adam: Mnesimachos ve Sardesli Artemis Arasında Bir Finans Anlaşması”, İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mustafa Hamdi Sayar “Karia Tapınaklarının Ekonomisi ve Karia’nın Eskiçağ Ticaret Hayatına Katkıları”, Hacettepe Üniversitesi Prehistorya ve Önasya Arkeolojisi Anabilimdalı Öğretim Üyesi ve Çine Tepecik Höyüğü Kazısı Başkanı Prof. Dr. Sevinç Günel “Kuzey Karia Bölgesinin Erken Dönem Sosyoekonomik Gelişimine Işık Tutan Merkez: Çine-Tepecik Höyüğü”, Çine Tepecik Höyüğü Kazısı Başkan Yardımcısı – Araştırma Görevlisi Tolga Kaan Kıyak da “Çine-Tepecik Geç Tunç Çağı Yerleşmesinde Ekonomik Yapılandırma ve Bölgelerarası İlişkiler” başlıklı sunumlarını yaptılar.
İlk günün son oturumu
Dr. Fede Berti başkanlığında yapılan günün son oturumunda ise, Luvi Çalışmaları Y.K. Başkanı (Avusturya) Dr. Eberhard Zangger “Batı Küçük Asya’da Geç Tunç Çağı Ekonomisi”, Kuşadası-Kadıkalesi / Anaia Kazısı Eski Başkanı Prof. Dr. Zeynep Mercangöz “Karia’nın Kuzeyinden Bir Orta Çağ Denizaşırı Ticaret Öyküsü”, Arkeoloji ve Sanat Yayınları Yönetmeni ve UNESCO Türkiye Milli Komitesi Üyesi Arkeolog Nezih Başgelen de “Karia – Megara İlişkileri Çerçevesinde Marmara Denizi Kolonizasyonunda Megara – Miletos İttifakı ve Byzantion’da Hekate Tapınımı Üzerine” başlıklı sunumlarını yaptılar.
3 Eylül 2022 Cumartesi
13.Karia, Karialılar ve Mylasa Sempozyumu’nun ikinci gününde Hamburg Üniversitesi’nden (Almanya) ve Miletos Kazısı Başkanı Prof. Chirstof Berns başkanlığındaki ilk oturumda; Viyana Üniversitesi’nden (Avusturya) Fatih Yücel “Celaliler Devrinde Aydın ve Menteşe Muhassılı Üveys Paşazade Mehmed Paşa Usûlsüzlüğe karışan Balat (Milet) kadısına ne yaptı?”, Viyana Üniversitesi’nden (Avusturya) Salma Azzam “Peçin: 14. Yüzyılın Diplomatik ve Ticari Merkezi”, Arkeolog Bahadır Berkaya “Antik Batıkların Anahtarı: Amphora”, Adnan Menderes Üniversitesi’nden Prof. Suat Ateşlier “Karia ve Homeros” başlıklı sunumlarını yaptılar.
İkinci gün ikinci oturum
ODTÜ’den, Burgaz Kazısı Eski Başkanı Prof. Numan Tuna başkanlığındaki ikinci günün ikinci oturumunda, Selçuk Üniversitesi Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı ve Arkeoloji Bölüm Başkanı, Knidos – Burgaz – Emecik Apollon Kutsal Alanı Kazısı Başkanı Prof. Ertekin Doksanaltı ve Selçuk Üniversitesi’nden Knidos – Burgaz – Emecik – Apollon Kutsal Alanı Kazı Ekibi Üyesi Songül Sözel “Knidos Helenistik Dönem ve Roma İnce Seramik Üretimi ve İhracatı”, Napoli Üniversitesi’nden (İtalya) Prof. Mathias Bruno ve Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Ali Bahadır Yavuz “Karia’dan Roma’ya Mermer Ticareti”, DTCF’nden, Teos Kazısı Başkanı Prof. Musa Kadıoğlu “Teos’ta Üretim ve Gelirler”, Pamukkale Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi, Stratonikeia ve Lagina Kazısı Başkanı Prof. Bilal Söğüt ile Stratonikeia ve Lagina Kazı Heyeti Üyesi Dr. Nihal Durnagölü “Mezar Buluntuları Işığında Stratonikeia’nın Mısır ile Ticari İlişkileri” başlıklı sunumlar yaptı.
Son oturum
Sempozyumun, İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü Eski Çağ Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi, ICOMOS üyesi Prof. Dr. Mustafa Hamdi Sayar başkanlığındaki son oturumunda ise, Prof. Ahmet Adil Tırpan “Lagina Kumyeri Eski Tunç Çağı Nekropolü”, Prof. Bilal Söğüt “‘Stratonikeia’da Erken Bizans Döneminde Sikke ve Ticaret”, Pamukkale Üniversitesi Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı ve Laodikeia Kazısı Başkanı Prof. Celal Şimşek “Leodikeia’nın Batı Tiyatrosunun Restorasyonu” ve Selçuk Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Herakleia Kazısı Başkanı Doç. Dr. Zeliha Gider Büyüközer de “Latmos Herakleiası Antik Kenti – İlk Kazılar, İlk Bulgular” başlıklı sunumlarını yaptılar.
Ödül Töreni
13.Karia, Karialılar ve Mylasa Sempozyumu, iki gün boyunca sunumlarla süren oturumların ardından ödül töreniyle sona erdi.