Hamilelikte genel kaygılar
Dr. Kahraman KARAİSAOĞLU / Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Çalışma
Sağlıklı bir gebelikte çalışmanın gebelik üzerine olumsuz bir etkisi yoktur. Birleşik Devletler’de komplikasyon yokluğunda kadınların çoğu doğum eylemi başlayıncaya kadar çalışmaya devam etmektedir. Ülkemizde gebeliğin 37’nci haftasına kadar hamile bayanlar çalışabilmektedir. Bununla birlikte bazı iş türleri gebelik sorunlarını arttırmaktadır. Fiziksel çalışma gerektiren işlerde erken doğum, bebekte büyüme geriliği ve gebelik hipertansiyonunun arttığı saptanmıştır. Bu nedenle gebe kadın ağır fiziksel zorlanmaya maruz kalacağı işlerden kaçınmalıdır. Tekrarlama riski -örneğin erken doğum gibi- bulunan önceki gebelik komplikasyonlarına sahip kadınlara, fiziksel çalışmayı en aza indirmeleri önerilmektedir.
Egzersiz
Genel olarak aşırı derecede yorulmamak ve yaralanma riskinden kaçınmak şartıyla gebe kadınların egzersizi sınırlamaları gerekmez. Sağlıklı gebelerin günde 30 dakika düzenli, orta yoğunlukta fiziksel aktivitede bulunmaları önerilmektedir. Gebe kadınlar yüksek düşme ya da karın travması riski bulunan aktivitelerden uzak durmalıdır. Su altı dalışından da kaçınılmalıdır.
Egzersizin kesinlikle yasak olduğu durumlar
-Önemli kalp hastalığı
-Kısıtlayıcı akciğer hastalığı
-Rahim ağzı yetmezliği
-Erken doğum riski olanlar
-Devam eden 2’nci ya da 3’üncü Trimester kanaması olanlar (14 hafta – 42 hafta arası)
-Plasenta previası olanlar
-Suyu gelen gebeler
-Preeklampsi / gebelik zehirlenmesi olanlar
Deniz ürünlerinin tüketimi
Balık mükemmel bir protein kaynağıdır ve omega 3 yağ asidi içerir. Neredeyse tüm balıklar ve kabuklu deniz ürünleri az miktarda civa içerir. Yüksek civa içerenlerden uzak durulmalıdır. Bunlar köpek balığı, kılıç balığı ve İspanyol uskumrusudur. Ayrıca haftada 1 porsiyondan fazla konserve balık yememeleri önerilir.
Otomobil ve uçak yolculuğu
Kadınlar, gebelik boyunca otomobile binebilir ve fakat her iki saatte bir 15 dakika mola verip yürüyüş yapmaları önerilmektedir. Uçakla hava yolculuğu yapmanın gebelik üzerine zararlı etkisi yoktur. Gebe kadınlar 36’ncı haftaya kadar güvenli bir şekilde uçağa binebilir. En az saatte bir yürümeleri önerilmektedir.
Cinsel ilişki
Sağlıklı gebe kadınlarda cinsel ilişki genellikle zararlı değildir. Düşük, plasenta previa ya da erken doğum tehditi söz konusu ise cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır.
Diş bakımı
Gebelik, diş grafileri dahil olmak üzere diş tedavisi için bir kontraendikasyon -engel- oluşturmaz.
Aşılar
Grip sezonunda (Ekim-Mayıs) gebelik haftasına bakılmaksızın grip aşısı önerilmektedir.
Tetanoz-difteri-boğmaca aşısının tercihen gebeliğin 27 ila 37’nci haftaları arasında yapılması önerilir. 1 ay ara ile 2 doz, ve 2’nci dozdan 6-12 ay sonra da 3’üncü doz yapılmalı.
Gebeler maruziyet sonrası kuduz aşısı ve tetanoz aşısı olabilirler.
Kafein
Her gün aşırı, yaklaşık 5 bardak ya da 500 mg kafein gebelik kaybı riskini hafifçe arttırmaktadır. Amerikan Diyetisyenler Birliği, gebelik sırasında kafein alımının günlük 300 mg’dan az olacak şekilde ya da 3 fincan öğütülmüş kahve ile sınırlanmasını önermektedir.
Bulantı – Kusma
Gebeliğin 14 ile 16’ncı haftasına kadar devam eder. Çok az bir kısmı gebeliğin sonuna kadar devam eder. Sabah saatlerinde şiddetlenme eğilimindedir. Daha sık aralıklarla küçük öğünler yemek, ama tam doymadan bırakmak değerlidir.
Saç boyası
İyi haber, saç boyaları tehlikeli derecede zehirli değildir. Saçlı deriye değen boyanın az bir kısmı emilir. Bu da bebekte herhangi bir yan etki yapmaz. Ama organların geliştiği 1. Trimesterden – 14. haftadan sonra saçların boyanması önerilmektedir.
Gebelikte transvaginal ultrason
Erken gebeliğin anlaşılması ve değerlendirilmesi için trans vaginal sonografi (TVS) standart bir uygulama haline gelmiştir. Trans abdominal usg (karından usg) ile karşılaştırıldığında tüm erken gebelik ölçümleri TVS ile 1 hafta öncsinden yapılabilir. Gebeliğe olumsuz hiçbir etkisi yoktur.
8 haftalıktan fazla gebeliklerde karından ultrason, gebeliğin yeri ve teyidi için güvenli bilgi verir.
Transvagınal ultrason, ilerleyen gebelik haftalarında rahim ağzı uzunluğunu ölçmede, bazı anomalilerin daha detaylı araştırılması için de kullanılır.
