Doç. Dr. Kürşat Şahin Yıldırımer
Toplumlar, romantik eşleri eleme sürecini iki temel yolla etkiler.
İlk göze çarpan; toplumsal normların, norma uygun davrananları ödüllendirip başka yollara sapanları cezalandırmasıdır.
Örneğin uygunsuz bir eş adayı, arkadaşlar ve akrabalar tarafından dışlanır ya da açıkça eleştirilir. Diğeriyse, birbirine uygun olduğu düşünülen kişilerin arasının yapılmasıdır. Okul, iş yeri ve kulüp partileri veya belli bir yaş grubundaki ve belli bir toplumsal ve ekonomik statüdeki bekârlar için düzenlenen sosyal etkinlikler buna örnek olarak verilebilir.
Toplumsal normları, ebeveynler, öğretmenler, arkadaşlar ve medya gibi toplumsal aracılar öğretir. Bunlar, uygun romantik ilişkileri ödüllendirip teşvik ederken, uygunsuz olanları caydırıcı hale getirir.
Aşk, ancak bu toplumsal eleme süreci tamamlanıp uygun bir aday bulunduktan sonra ortaya çıkabilir. Bir başka aşamalı aşk kuramına göre, bu da iki aşamada olur. İlk aşamada en önemli şey ortak değerler, ikinci aşamadaysa ihtiyaçların uyumlu olmasıdır.
Bir romantik ilişkinin ilk aşamasında, dünya görüşü, değerler ve ilgi alanları özel bir önem taşır. Taraflardan yalnızca birinin önem verdiği bir değer üzerinde anlaşamamak bile bir romantik ilişki olasılığını zayıflatır.
Dini bütün bir kadının bir ateistten hoşlandığını düşünelim. Kadın bu adamla bir hayat kurduğunu tahayyül edemediği sürece, adama duyduğu çekimi bastıracaktır.
Şimdi ise açık havada yaşamaktan hoşlanan, hayatını hayvancılıktan kazanan bir besicinin, tiyatro ve operaya bayılan, şehirli bir editöre kapıldığını varsayalım. Bu iki kişinin aynı yerde çalışıp mutlu olma olasılığı bir hayli düşük olduğundan, aralarındaki ilişkinin romanstan öteye gitme ihtimali de düşüktür.
Birbirinden çok hoşlanan kişilerin bu aşikâr farklılıkları yok sayma becerisine sahip olduğunu ve aşklarının böyle müthiş uyumsuzlukları yenebilecek güçte olduğunu varsaydıklarını da unutmamalı.
Çiftlerin en derin psikolojik ihtiyaçlarını açık etmelerini sağlayan güven, ancak yakınlığın artmasıyla oluşur. Çoğu kişinin kalkanlarını indirip daha çocuksu, toy ve kimilerine göre nevrotik ihtiyaçlarını ortaya sermesi için, ilişkide belli bir güvenlik hissini yakalamış olması gerekir.
Birbirini tamamlayan duygusal ihtiyaçların, ilişkinin ilerleyen aşamalarında önemli hale gelmesi de bundandır.
Sevgiyle kalın.
