A. Kemal KAŞKAR –
Bafa Gölü’nü seyreyleyelim diye T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulmuş bir ‘Seyir Terası’ var göl kenarında. İçinde, ahşap malzemeden özenle yapılmış küçücük, üstü kapalı bir mekan da var. Çatısı yeşil şıngıl … Ama ilk yapıldığı günlerden bu yana sözcüğün gerçek anlamında saldırıya uğramış durumda! Henüz yıkılmamış, ayakta ama şimdilerde bir tek çatısı ve dört ayağı kalmış durumda … Buna da şükür mü demeli?
Oysa Temmuz 1994’ten bu yana ‘Tabiat Parkı’mız olan Bafa Gölü, zaman zaman oksijensizlikle boğuşsa, ağır çevre sorunlarıyla anılsa da ne güzel bir gölümüzdür. Yolunuz gölün yanından geçerken soluklanmak için durup şöyle bir ona bakıp da dinlenesiniz diye ne büyük bir fırsattır.
Seyir Terası’nda bir de bilgilendirme tabelası var. Okunsun, göle olan ilgimiz, sevgimiz büyüsün, saygımız artsın diye … Bafa Gölü’nün ne denli değerli bir zenginliğimiz olduğu fark edilsin diye …
Sanırım pek okunmuyor. Belki de zaman azlığından, kim bilir?
Ama çevrenin ambalaj atıklarıyla dolu olması gösteriyor ki seyir terasının konukları orada bir hayli zaman geçiriyorlar. Yoksa bunca kirlilik nasıl olacak? Hiç şaşırtmıyor bu görüntü, ne üzücü ki! Oysa mola ve piknik alanlarında biriken ambalaj atıklarımızı oralara buralara atıvermesek de bir torbacık içinde arabalarımızın bagajına koyup kent merkezlerindeki atık noktalarına bıraksak … Çok mu zor! Elbette değil ve dolayısıyla çok ayıp ettiğimiz kesin …
Bu nedenlerle, Bafa Gölü’nün ve onun yakın-uzak çevresiyle birlikte, başta seyir terası olmak üzere oluşturulmaya çalışılan değerbilirlik kültürünü geliştirme çabaları yararlı olsun, böylesi zenginliklerimize sevgiyle yaklaşılsın, saygı duyulsun diye atık görüntüleri eşliğinde bir de o bilgilendirme tabelasında neler neler yazdığını siz sevgili okur-yazarlarımıza aktarmak istedik … Elbette onca canlıya ev sahipliği yapan Bafa Gölümüze başka bir gözle bakılmaya başlanır umuduyla yaptık bunu … Gazete okumaya bir vesile başlamış olduğunuz için ilginizi çekebilir ve zaman ayırıp bu haberi de okursunuz umuduyla da …
Bafa Gölü hakkında …
Antik dönemde Ege Denizi’nin bir körfeziyken, Büyük Menderes nehrinin taşıdığı alüvyonlarla denizle bağlantısı kesilip göl şekline dönüşen Bafa Gölü, zengin doğal ve kültürel kaynak değerleri nedeniyle 8 Temmuz 1994 tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ile 12 bin 281 hektarlık alnı kapsayacak şekilde Tabiat Parkı olarak ilan edilmiş olup Aydın ve Muğla il sınırları içerisinde yer almaktadır.
Yüzey alanı 6 bin 721 hektar olan gölün derinliği 25 metreye ulaşmaktadır. Gölün ana su kaynağı , Büyük Menderes nehri taşkınları ve etrafındaki dağlardan gelen yeraltı ve yer üstü sularıdır. Bafa Gölü içinde 5 adet ada bulunmaktadır. Bunlar İkiz Ada, Menet Adası, Kapıkırı Adası, Kahve Hisar Adası ve Uyuz Ada’dır. Bu adalarda (Uyuz Ada hariç) Bizans dönemi savunma yapısı ve manastırlar bulunmaktadır. Bafa Gölü Tabiat Parkı sınırları içerisinde Bafa Gölü ve göl kıyı kenar çizgisinden itibaren 250 metrelik kıyı bandı 1. Derece Doğal Sit Alanı’dır. Ayrıca, alan içerisinde Heraklia ve Latmos antik kentleri yer almakta olup bu alanlar 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı kapsamındadır. Arkeolojik Sit Alanı’nın bir bölümü Tabiat Parkı sınırları içerisinde yer almaktadır.
Bafa Gölü’nün güneyinde Ilbıra Dağları, kuzeyinde ise ihtişamlı görüntüsüyle Beşparmak Dağları vardır.
Bahar aylarında yapılacak kısa ve zevkli botanik turları ile delta ekosisteminin ve Doğu Akdeniz maki topluluğunun en canlı ve sağlıklı bitki türleri görülebilmektedir. Geçmişte bir taşkın ovası özelliği taşıyan bu alan, günümüzde Büyük Menderes Deltası’nın sahip olduğu ekosistem özelliklerini bünyesinde barındırmakta ve yine tehlike altında bulunan birçok kuş türüne üreme ve kışlama ortamı sağlamaktadır.
Bafa Gölü Tabiat Parkı, gelen yerli ve yabancı ziyaretçilere doğa yürüyüşü, foto safari, resim, manzara izleme, olta balıkçılığı, kampçılık, gözlem ve botanik turu etkinlikleri için yılın her mevsiminde imkan sağlamaktadır.
Gölde ve çevresinde …
Gölde; Kefal, Yılan Balığı, Gümüş Balığı, Levrek, Sargoz, İnce Dudaklı Kefal, Kaya Balığı, Sivrisinek Balığı bulunuyor. Baskın tür ise Gümüş Balığı.
Bafa Gölü ve çevresi kuşlar açısından önemli yaşam alanlarından olup tespit edilen tür sayısı 261’dir.
Göl, özellikle su kuşları için önemli üreme ve kışlama alanıdır. Kışın on binlerce Sakarmeke, Elmabaş Patka burada kışlar. Alanda kuluçkaya yatan önemli türler arasında Bayağı Kaşıkçı, Gece Balıkçılı, Erguvan Balıkçıl, Küçük Akbalıkçıl ve Mahmuzlu Kızkuşu gelir. Angıt ve Flamingo, alanda görülen diğer kuşlardandır.
Ova Kurbağası, Yaprak Kurbağası, Benekli Kaplumbağa Bafa Gölü Tabiat Parkı’nda bulunan diğer sucul türlerdendir.
Ayrıca Tabiat Parkı’nda Cüce Yarasa, Yaban Tavşanı, Anadolu Sincabı, Oklu Kirpi, Kızıl Tilki, Ağaç Sansarı, Porsuk ve Yaban Domuzu gibi memeli türler de bulunmaktadır.
Bitki türleri
Bafa Gölü Tabiat Parkı’nda 80 familyaya ait 237 cins, 325 tür, 22 alttür ve 7 varyete tespit edilmiştir. Bunlardan 16’sı endemik bitki türleridir.
Alanda orman ekosisteminde Kızılçam; Çalı-Maki ekosisteminde Funda, Laden, Katırtırnağı, Sandal, Akçakesme, Sakız ağacı, Menengiç, Kermes Meşesi, Boz Pırnal Meşesi ve Zeytin bulunmaktadır.
